Tips voor de Champagnestreek in Frankrijk: champagnehuizen en champagneroutes

This post is also available in:

Laatste update: 15 oktober 2024

De Champagnestreek bubbelt, en hoe! Dompel je helemaal onder in de champagne, leer er alles over, proef zoveel je kan, en geniet. On y va naar de Champagnestreek in Frankrijk!

De Champagnestreek bezoeken: keuzes maken

De Champagnestreek in Frankrijk kun je grofweg in tweeën delen. Je hebt het noordelijke stuk met Reims, Epernay en Châlons-en-Champagne en je hebt het zuidelijke deel met Troyes, Bar-sur-Aube, Bar-sur-Seine en Mussy-sur-Seine. De beste reistijd voor de Champagnestreek is tussen april en half oktober. In september vindt de oogst plaats en dat gaat gepaard met allerlei evenementen. Ik breng een paar heerlijke dagen door in het Noorden van de Champagnestreek. Het is een mini-roadtrip die smaakt naar meer (en naar champagne).

De ontdekking van de champagne

Alleen mousserende wijn die gemaakt is in de Champagnestreek mag champagne heten. Wijnmakers over de hele wereld mogen weliswaar op dezelfde manier wijn met bubbels maken (de méthode champenoise), maar ze mogen het nooit champagne noemen. De Franse monnik Dom Pérignon heeft waarschijnlijk al in 1697 de methode ontwikkeld – hoewel de Engelsen het claimen al 30 jaar eerder ontdekt te hebben. Daar trekken de Fransen zich niks van aan. 

Champagnehuizen bezoeken 

In de Champagnestreek vind je de bekendste champagnehuizen van de wereld: Moët & Chandon, Veuve Cliquot en Taittinger bijvoorbeeld. Maar er zijn ook enorm veel kleine champagnehuizen die je kunt bezoeken.

Het is slim om van tevoren een champagnetour of champagneproeverij te reserveren, om teleurstellingen te voorkomen. Bij de grotere champagnehuizen kun je online reserveren. Maar als je een champagneroute volgt, zijn er ook genoeg opties om op de bonnefooi ergens aan te kloppen hoor. 

Omdat er maar één methode is om champagne te maken, heb je in theorie genoeg aan één champagnetour. Maar in praktijk is het veel leuker om in ieder geval nog één of twee tours te doen. De ene gids is namelijk de andere niet en er zijn zeker wel verschillen. Bijvoorbeeld in hoeverre dingen geautomatiseerd zijn, de geschiedenis van het champagnehuis en uiteraard: je mag de champagne proeven.

Hoe kies je een champagnehuis?

Als je net als ik een newbie bent in de wereld van champagne, is het kiezen van een champagnehuis (er zijn er meer dan 300!) om te bezoeken nogal verwarrend en overweldigend. Op basis van wat moet je in hemelsnaam kiezen? Sowieso is het een onmogelijke opgave om de kleinere champagnehuizen online te vinden, zeker als je Frans net zo belabberd is als dat van mij. 

Dus, wat nu? Ik vind het altijd een geruststellend idee dat ik al iets gereserveerd heb. Zeker omdat je waarschijnlijk niet weken in de Champagnestreek zult doorbrengen, maar er waarschijnlijk maar een paar dagen bent. Oftewel, een beetje plannen kan geen kwaad. 

Vijf dingen waar je op kan letten: 

1. Welke champagne ken je al? Misschien leuk om dat champagnehuis in ieder geval te bezoeken. 
2. Welke plekken bezoek je? Ga je naar Reims, Épernay, of …. En welke champagnehuizen zijn daar? 
3. Als je een groot, bekend champagnehuis bezoekt, is het leuk om ook een onbekendere en kleinere op te zoeken.
4. Op welke dagen en tijdstippen kun je een rondleiding of proeverij doen. 
5. Prijs. 

Begin je zoektocht met deze champagnehuizen in Reims en Épernay. Dit is geen volledige lijst, maar it’s a start! En de site Rue des Vignerons is echt top om allerlei champagnehuizen te ontdekken.  

Ik heb voor vertrek een rondleiding bij G.H. Mumm in Reims en Vollereaux in Pierry (direct naast Épernay) gereserveerd. En de eigenaar van de studio waar ik in Épernay sliep regelde ter plekke nog een bezoek bij Vincent D’Astrée, ook in Pierry. De champagne van Vollereaux is mijn favoriet: ik ben al een paar keer terug geweest om nog een doosje te kopen.

Champagnetour bij champagnehuis G.H. Mumm

Bij G.H. Mumm krijg ik een stoomcursus champagne. Alle belangrijke begrippen komen voorbij: cru, vintage, blanc de blanc, blanc de noir en meer. De crux verwijst naar het dorp waar de druiven groeien en het zegt iets over de kwaliteit. Opvallend: niet de Premier Cru is de beste champagne, maar de Grand Cru. Dan heb je nog vintage en non-vintage champagnes. Een vintage champagne is gemaakt van druiven uit hetzelfde jaar, dat kan alleen als de oogst echt heel goed is. Anders wordt er een mix gemaakt van druiven uit meerdere jaren: non-vintage. 

Champagnedruiven zijn Chardonnay, Pinot Noir en Pinot Meunier. Meestal worden ze alledrie gebruikt. Als het alleen Chardonnay is, heet het blanc de blanc omdat de champagne is gemaakt van alleen witte druiven. De Pinot Noir en Pinot Meunier zijn zwarte (of blauwe) druiven, en als enkel die druiven zijn gebruikt, dan is de champagne een blanc de noir. Hoe meer champagne je proeft, hoe beter je weet welke druif en druifcombinatie je het lekkerste vindt. Hier een Chardonnay-fan!

De rondleiding bij G.H. Mumm is een strak geoliede machine en ik ben blij dat ik deze als eerst heb gedaan, omdat het echt een spoedcursus is. We doorlopen het hele productieproces van begin tot eind in de enorme kalkkelders (25 km!) van het champagnehuis. Qua informatiewaarde dus fantastisch, qua persoonlijke benadering wat minder. 

• Rondleiding van 1,5 uur
• 1 champagne proeven
• € 28
• Reims

Champagne rondleiding bij champagnehuis Vollereaux

Omdat ik nog nooit van Vollereaux had gehoord, verwachtte ik een klein champagnehuis. Maar Vollereaux blijkt nog behoorlijk groot. Ik en mijn beste vriend hadden dikke mazzel, want we waren de enige mensen voor de tour. Samen met de gids zijn we door het champagnehuis gewandeld en waar we bij G.H. Mumm vooral in de kelders waren, was het leuk om hier wat meer het productieproces te zien. 

Bij Vollereaux is er heel wat geautomatiseerd. Erg tof om de machines aan het werk te zien en te zien hoe de méthode champenoise is gemoderniseerd. Champagneflessen moeten bijvoorbeeld regelmatig gedraaid worden zodat het bezinksel zich langzaam naar de top van de fles beweegt om vervolgens verwijderd te worden. Dat gebeurt nog vaak met de hand door remuers, echte champagnefles-draai-specialisten. Wat een beroep, hè? Een beroepsremuer draait zo’n 40.000 flessen op een dag en doet dat voor meerdere champagnehuizen. Bij Vollereaux is dit draaien voor de meeste flessen geautomatiseerd. 

Vollereaux is een familiebedrijf en maakt vooral champagne met chardonnay. Lucky me! Een doosje mee naar huis dus. Trouwens, het valt me bij alle champagnehuizen best mee hoe duur een fles is. Voor € 20 – € 25 per fles kun je echt al lekkere champagne mee naar huis nemen. 

• Rondleiding van een uur
• 3 champagnes proeven
• €17
• Pierry (vlakbij Épernay)

Champagnetour bij champagnehuis Vincent D’Astrée 

Niet ver van Vollereaux ligt het champagnehuis Vincent D’Astrée. Dit was een toevalstreffer: de eigenaar van onze studio in Épernay vroeg ons of we zin hadden om een champagnehuis te bezoeken. Hij, Nicolas, heeft namelijk het design van de etiketten gedaan en dus mag hij mensen langs sturen. Omdat de studio ook fantastisch is ingericht, besloten we het er op te wagen. 

En wat was het leuk! Ook dit was een privétour waarbij Omdat we nu al behoorlijk wat wisten over het productieproces, konden we deze gids goed bevragen over dingen die we nog niet helemaal begrepen. Uiteraard kregen we een rondleiding over het terrein en dit was toch weer net iets anders. Vincent D’Astrée is namelijk een coöperatie: druiven van allemaal verschillende percelen komen hier samen, maar blijven toch strikt gescheiden. De tanks kunnen slim afgesloten worden zodat er oogsten van meerdere boeren tegelijk in dezelfde tank kunnen rijpen, zonder dat ze met elkaar in aanraking komen. Ook de betonnen tanks gebruiken ze nog bij Vincent D’Astrée, juist omdat ze klein genoeg zijn voor de oogst van een enkel perceel. Bij Vollereaux en Mumm zijn ze juist van de betonnen tanks afgestapt. 

Bij Vincent D’Astrée hebben we vooral ook heel veel champagne geproefd. De gids zette champagnes met verschillende kenmerken tegenover elkaar zodat we het verschil goed konden proeven. Eik en geen eik (waarbij je überhaupt geen eik proeft, maar juist koekjes, boter of vanille), meer of minder suiker, vintage versus non-vintage. En uiteraard hebben we de etiketten van Nicolas bewonderd. De etiketten en de namen van de champagnes verwijzen naar hemellichamen. Waarom? Om geen gezeur te krijgen met de coöperatieleden, want je kunt natuurlijk niet de naam van de ene champagneboer gebruiken en van de ander niet. Er was dus iets neutraals nodig. Bijkomend voordeel van via via bij een champagnehuis belanden: gratis rondleiding en korting op de champagne. Inladen maar weer dus. 

En dit is trouwens de fijne studio van Nicolas. 

Roadtrip door de Champagnestreek: de leukste champagneroutes

De Route Touristique du Champagne rij je gewoon met je eigen auto (het is vanaf Utrecht maar zo’n vijf uur rijden) of je vliegt naar bijvoorbeeld Parijs en huurt dan een auto bij Sunny Cars of EasyTerra. Er ligt bijna 700 kilometer champagneroute op je te wachten. Gelukkig kun je ook delen van de Route Touristique du Champagne volgen. Laat het aan het toeval over, of oriënteer je op de routes met deze geluidsfragmenten. 

Ik kies voor een mini-roadtrip tussen Reims en Epernay, met veel tussenstops. Dit is de route. Je kunt natuurlijk overal stoppen waar je wilt, dit zijn de highlights. 

Toffe tussenstops op de champagneroute

Reims in de Champagnestreek

Reims is de grotere stad waar precies genoeg dingen te doen zijn om voldoende tijd over te houden voor uitgebreide lunches, lang terrashangen en champagne sippen. Over Reims schreef ik een aparte blog: check alle Reims tips. 

Le Phare in Verzenay

Le Phare is een oude vuurtoren met uitzicht over de wijngaarden en een klein museum over champagne en de vuurtoren. Ik vond het de moeite waard! Je kunt hier ook een glaasje champagne drinken voor slechts € 5, maar dat is eigenlijk vooral leuk op zonnige dagen. 

Google Maps locatie

Perching bar in Verzy

In de bossen van Verzy, ligt de Perching bar. Een champagnebar met een fantastisch uitzicht, maar wat minder fantastische reviews. Je betaalt € 21 entree en daarvoor krijg je een glas champagne. De prijs en de reviews (veel mensen klagen over de service) zorgen ervoor dat ik deze oversla. 

Google Maps locatie

Faux de Verzy in Verzy

In Verzy ligt een prachtig bos met vreemd gebogen bomen, het zijn kromme beuken. Helaas vanaf de autoweg niet te zien, dus je moet toch echt aan de wandel om ze te bewonderen. Trek ongeveer een uurtje uit voor een wandeling. Het pad is aangelegd en goed begaanbaar. De kromme beuken zijn veelal beschermd door een hekje omdat mensen vaak de neiging hebben op de bomen te klimmen en daar zijn ze helaas niet tegen bestand.

Google Maps locatie

Distillerie Guillon in Louvois

Er zit zowaar een whisky distilleerderij in de Champagnestreek. Volgens één van onze champagnegidsen is het vrij slechte whisky, maar is de rondleiding wel leuk om te doen. En misschien even een leuke afleiding van de bubbels?

Google Maps locatie

Hautvillers in de Champagnestreek

Hautvillers is een rustig, sprookjesachtig dorpje waar je lekker rond kunt dwalen. Op vrijwel ieder huisje hangt een creatief uithangbord. Dom Perignon is nauw verbonden met het dorpje. Je vindt in de kerk bijvoorbeeld zijn grafsteen.

Ga absoluut naar Au 36: een klein restaurantje waar je een proeverij van lokale gerechten kan doen en uiteraard een champagneproeverij. Echt een aanrader, want zo kun je heel duidelijk het verschil tussen de drie champagnedruiven proeven. 

Google Maps locatie Au 36

Épernay in de Champagnestreek

Épernay is een stuk kleiner dan Reims en heeft veel minder bezienswaardigheden dan Reims, maar aan champagnehuizen hier geen gebrek. Het stadje heeft zichzelf dan ook de champagnehoofdstad genoemd. Benieuwd wat er te beleven is? Check snel de tips voor Épernay.

Châlons-en-Champagne in de Champagnestreek

Nóg kleiner, maar ook charmant is Châlons-en-Champagne. Hier is het vooral even slenteren door het stadje, een terrasje pakken, het groen van de parken opzuigen en misschien een boottochtje maken. Lees meer over Chálons-en-Champagne.

Betaalbaar overnachten in de Champagnestreek

Ik ben inmiddels een paar keer in de Champagnestreek geweest en heb geslapen in Reims, Troyes, Châlons-en-Champagne en Épernay. In Reims koos ik een Airbnb op loopafstand van het centrum. Het is een fris appartement en van alle gemakken voorzien. Het ligt net achter een grote straat, maar het is er toch stil en rustig. Vlakbij is er parkeerplek en het is een korte wandeling naar de boulangerie voor je croissant in de ochtend. Boek dit appartement op Airbnb.

Ik heb het appartement van Nicolas in Épernay via Booking.com gereserveerd. Het is een stijlvolle studio met leuke details en veel zelfgemaakte elementen. Het bedhoofd is gemaakt van champagnerekken en ook het kapstokje heeft Nicolas zelf gemaakt. Wij zijn zo’n beetje de eerste gasten in de studio. Het is ruim genoeg voor één of twee nachten. Het ligt wel aan een drukke straat waar in de ochtend redelijk veel verkeer is. Als je een lichte slaper bent, is dat misschien niet zo fijn. Boeken doe je hier.

In Châlons-en-Champagne verbleef ik in een ruim appartement in het centrum. Le République is modern ingericht en licht eigenlijk direct aan het grote plein waar je alle terrassen vindt. Ik heb daar totaal geen overlast van gehad, omdat je aan de andere kant slaapt. Er is een grote keuken en een enorm scherm voor een avondje Netflix. Boeken doe je bij Booking.com.

En ook in Troyes heb ik een leuke tip voor je: Chez Isaac. Troyes staat bekend om de prachtige vakwerkhuizen en daar kun je ook een nachtje in slapen. Leuk om zo’n huis eens van binnen te bekijken en je zit midden in het centrum. Je kunt Chez Isaac boeken op Airbnb. 

Voor het eerst gepubliceerd: oktober 2020. Daarna geüpdatet!