Laatste update: 20 oktober 2024
Het is een tongbreker: Uplistsikhe, de verlaten grottenstad in het midden van Georgië. Het is één van de oudste nederzettingen in de Kaukasus. Deze stad uitgehouwen in de rotsen doet me denken aan een maanlandschap én de Flintstones. Uplistsikhe is vrij eenvoudig te bezoeken. Ik vertel je er uiteraard meer over.
Grottensteden in Georgië
Uplistsikhe is niet de enige grottenstad in Georgië. Vardzia schijnt de mooiste te zijn en dan heb je ook nog Davit Gareja (het grottenklooster), maar het deel dat je daarvan kan bezoeken is dan weer een stuk kleiner.
Onvoorstelbare mankracht
De verlaten grottenstad Uplistsikhe lijkt misschien niet zo’n architectonisch hoogstandje: grote rotsen, grove grotten. Maar als ik me bedenk hoelang geleden mensen bizar veel werk hebben verricht om van rotsen een stad te maken, kan ik niet anders dan onder de indruk zijn. Hoe dan? Zo zonder machines, zonder ‘fatsoenlijk’ gereedschap.
Volgens een legende kregen slaven die hier aan werkten gereedschap met aan de ene kant ijzer en de andere kant goud. Als je het ijzer helemaal kapot had geslagen in de rotsen, was je vrij en mocht je het goud houden.
Eeuwenoud grottencomplex
Uplistsikhe betekent ‘the lord’s fortress’. Dat verwijst niet naar God. Volgens archeologen werd hier vooral de godin van de zon aanbeden. De ‘lord’ was de leider van verschillende groeperingen in de Kartli regio: de Upali. En daar komt dan ook de naam Uplistsikhe vandaan.
De grottenstad ligt aan de Mtkvari rivier en hier werden eeuwen geleden de eerste grotten in de rotsen gehakt. Tussen de 6e eeuw voor Christus en de eerste eeuw na Christus ontwikkelde Uplistsikhe zich tot een belangrijk politiek en religieus centrum van Kartli. Kartli is de naam van de regio, waar ook Tbilisi inligt.
Je bezoekt de binnenstad van het grottencomplex: Shica Qalaqi. Dit is maar liefs 40.000 m2 groot en is toch slechts de helft van wat het ooit is geweest. In de middeleeuwen zijn sommige delen opnieuw vorm gegeven of opgegraven. Toen de Arabieren Tbilisi bezetten in 645, gingen de christelijke koningen van Kartli hier wonen en werd het een belangrijk handelscentrum op de Zijderoute van Azië naar Europa. Op het hoogtepunt woonden hier toen zo’n 20.000 mensen.
En rond de 9e, 10e eeuw is de kerk Uplistsulis Eklesia gebouwd. Het valt een beetje uit de toon in de omgeving. Het lijkt haast modern! Maar in 1240 hebben de Mongolen het meeste onherstelbaar verwoest.
Uplistsikhe: kaal en glooiend
Ik volg de lange stalen trap omhoog en wandel dan verder over de rotsen. Dat loopt wel stevig, maar er is verder geen houvast. Als je slecht ter been bent, zou ik een bezoek aan Uplistsikhe overslaan. Ook met een kinderwagen is het geen aanrader. Anders voldoen stevige schoenen, want de rotsen zijn meer glooiend dan steil.
Het is een gekke gewaarwording dat de kale rotsen waar ik over loop ooit de hoofdweg was. Aan allebei de kanten liggen stenen, grotten, uitstulpingen en meer die dienst deden als theater, tempel of apotheek. Ik geef meteen eerlijk toe: je moet je fantasie flink aanspreken.
Helemaal onbewoond blijkt Uplistsikhe niet te zijn: een stel straathonden vindt het hier mooi wonen. Ze lopen gezellig met de toeristen mee en ik maak vrienden met een kleine hond die net puppy’s heeft gehad. Als het kon, nam ik haar mee naar huis. De straathonden in Georgië zijn echt zo lief. Ik raak er continu door afgeleid tijdens mijn bezoek, maar nu ook tijdens het schrijven, haha. Dus: terug naar de grottenstad.
Een volwaardige stad
Uplistsikhe bestond uit drie delen: een lager, een centraal en een hoog deel. Er was een verdedigingsmuur, een gracht, verschillende doorgangen, een tunnel, straten, waterpijpen en afvoerkanalen. Een echte stad met alles erop en eraan. Maar zoals gezegd, het is nu vooral heel kaal. Sinds 1950 doen archeologen hier opgravingen. De restauratie en het behoud zijn, begrijp ik, pas in 2004 echt op gang gekomen, toen de grottenstad ook werd opengesteld voor publiek. Decoraties en details zijn dus al lang geleden vergaan.
Op de terugweg kun je achter de oude toegangspoort een tunnel in om de grottenstad te verlaten. Dit was vroeger een geheime ontsnappingsroute, maar werd ook gebruikt om water te halen. Nu wandel je met de trap naar beneden, dat moet vroeger een stuk uitdagender zijn geweest.
Zelf Uplistsikhe bezoeken
Vanuit Tbilisi rij je in anderhalf uur naar Uplistsikhe. Als je eenmaal aan het drukke verkeer in de stad bent ontsnapt, is het een prima autorit. Nog geen huurauto geregeld? Ik huur zelf altijd graag bij Sunny Cars. Maar je kunt ook even bij Discover Cars kijken om meer opties te vergelijken.
Als je liever niet zelf rijdt, maar ook niet met een tour mee wilt, dan is GoTrip de perfecte oplossing. Hier regel je een privéchauffeur en dat is hartstikke betaalbaar in Georgië.
De entree voor Uplistsikhe bedraagt 15 GEL en in de wintermaanden is het soms goedkoper – maar wat de regels daar precies voor zijn? Geen idee. Kinderen tot 6 jaar mogen sowieso gratis naar binnen.
Ter plekke kun je eventueel ook een audiogids huren (15 GEL in 2024) of met een echte gids (45 GEL in 2024) de grottenstad ontdekken. Dit is wel de moeite waard, want er staan geen informatiebordjes. Ik moet wel zeggen dat mijn gids zo monotoon praat dat ik niet alles meekrijg, maar dat is nog altijd meer dan niks.
Tours naar Uplistsikhe
Als je met een tour naar Uplistsikhe gaat, wordt je bezoek meestal gecombineerd met andere bezienswaardigheden in dit deel van Georgië. Bijvoorbeeld met het Jvari klooster, een bezoek aan Mtskheta en het stadje Gori.
Josef Stalin werd geboren in Gori en woonde daar tot zijn vierde. Toen hij de Sovjet-Unie regeerde, werd het stadscentrum helemaal naar zijn smaak verbouwd. Je kunt in Gori het Stalin museum bezoeken. Dat heb ik niet gedaan, maar het schijnt nogal een eerbetoon aan Stalin te zijn. Niet bepaald objectief. Overigens zijn Georgiërs over het algemeen niet trots op hem. Er is volop discussie of hij wel een museum verdient.
Tours in Georgië zijn over het algemeen goed betaalbaar (lees: goedkoop). Maar let wel even goed op wat er precies inclusief is. Entree voor het Stalin museum moet je bijvoorbeeld meestal zelf betalen.
Goed om te weten als je Uplistsikhe bezoekt
Entreeprijs Uplistsikhe
De entree is dus 15 GEL en kleine kinderen (tot 6 jaar) mogen gratis naar binnen. Een audiogids kost 15 GEL en een ‘mensengids’ kost 45 GEL – dit zijn de prijzen van januari 2024.
Hoe lang duurt een bezoek aan Uplistsikhe?
In totaal heb je ongeveer 1,5 uur nodig voor een bezoek aan Uplisthike. Dan heb je alle tijd om rond te dwalen, foto’s te maken en de honden te aaien. De zwerfhonden van Georgië zijn in 99% van de gevallen hartstikke lief.
Dress code
Het kerkje mag je van binnen bekijken, maar daar moet je wel naar gekleed zijn. Dat betekent dat de heren een lange broek aan moeten en de vrouwen een lange rok. Vrouwen moeten ook hun haar bedekken. Bij de entree liggen omslagdoeken en omslagrokken.
Faciliteiten
Er is een grote parkeerplaats bij de entree van Uplistsikhe. Hier kun je ook wat te eten en te drinken kopen. Er is een toilet, maar als ik een muntje in het bakje gooi om de deur te openen, blijft die gewoon gesloten.
Direct na de ticketverkoop vind je ook toiletten en een net café waar je ook lekker op het terras kan zitten.
Beste bezoektijd
Je kunt Uplistsikhe het hele jaar door, alle dagen van de week, bezoeken, maar denk aan de hitte in de zomermaanden. Er is nauwelijks schaduw dus het kan nogal heet worden midden op de dag. Probeer je bezoek dan in de ochtend of einde dag te plannen. Je kunt de grottenstad vanaf 10 uur ‘s ochtends bezoeken.
Ik ben er in de winter en volgens de gids heb ik enorm geluk met de wind. Normaal gesproken raast die hier langs je heen. Vandaag is het bijna windstil en kan ik zonder probleem met mijn nieuwe drone spelen…
Meer Georgië inspiratie?
Handige links voor je Georgië trip
- Accommodatie. Favoriet blijft Booking.com. Verblijf je het liefst in een hostel? Check Hostelworld.
- Activiteiten. De leukste tours en activiteiten boek je bij GetYourGuide, Klook en Viator. ‘Gratis’ wandeltours boek je bij Freetour.com of GuruWalk.
- Autohuur. Ik huur het liefst bij EasyTerra en Sunny Cars vanwege hun all-inclusive / worry-free aanbod. Als je meer prijzen wilt vergelijken in Discover Cars een handige site.
In Georgië is een privétransfer of tour met privéchauffeur vaak goed betaalbaar. Gebruik hiervoor GoTrip. - Geld. Op sommige plekken wordt je Nederlandse bankpas misschien niet geaccepteerd, regel daarom een prepaid creditcard bij Revolut.
- Leestip. Als je van lezen houdt, raad ik je aan dit fantastische boek aan te schaffen: Het achtste leven (voor Brilka). Het gaat over generaties vrouwen die in Georgië hun leven leiden én lijden. Meer dan 1000 pagina’s, dus je moet er wel even voor gaan zitten.
- Reisgidsen. Ik houd van papieren reisgidsen om doorheen te bladeren, te koop bij onder andere Bol.com en Amazon.
- Simkaart. Pas op voor onverwachte hoge bel- en internetkosten. Koop een lokale simkaart ter plekke of regel er eentje online via Airalo.
- Trein en bus. Reis met Busbud, 12Go of Omio met de trein of bus door Georgië.
- Vliegtickets. Vergelijk je opties! Check sowieso Momondo, Transavia, Skyscanner en Kiwi.
- Verzorgde reizen. Liever compleet verzorgd op vakantie? De keuze is reuze: van ANWB vakanties tot de Vakantie Discounter. Of kies voor Shoestring of Sawadee.
- Yoga retreat. Of trakteer jezelf op een yoga retreat in Georgië.
Sommige links op deze site zijn affiliate links. Als jij iets via zo’n link koopt, ontvang ik mogelijk een commissie.
