Unieke tour in Hamburg: blind en doof op tour

This post is also available in:

Laatste update: 19 mei 2023

Hoe is het om doof door het leven te gaan? Of blind? In Hamburg ervaar ik het voor een paar uurtjes bij Dialoghaus. Wat een bijzondere ervaring! Ik ben er 200% van overtuigd dat jij het ook moet doen.

Tours in het donker en in stilte in Hamburg

Als ik opzoek wat ik zoal kan doen in Hamburg stuit ik min of meer per ongeluk op het Dialoghaus. Zij bieden tours aan met de naam Dialogue in the Dark (Dialog im Dunkeln) en Dialogue in Silence (Dialog im Stillen). Ik ben meteen benieuwd wat dat is. In Amsterdam heb ik jaren geleden gegeten bij Ctaste, het restaurant waar je eet in het donker. De bediening is blind en begeleidt je tijdens het diner. Ze vertellen niet wat je eet: dat mag je raden. En dat was beschamend, ik had vrijwel niks goed (behalve de knetterkauwgom). Hoe dan ook, ik vond dat wel zo bijzonder dat ik de tours in Hamburg graag wil doen.

Tip! Op zoek naar meer activiteiten in Hamburg? Lees dan ook alles over de bezienswaardigheden per wijk.

Blinde en dove gidsen

Het Dialog Haus ligt in de wijk Speicherstadt. Terwijl m’n beste vriend Patrick en ik foto’s van het gebouw maken in de regen (dit is dus ook een topactiviteit als het regent in Hamburg), komen er wat mensen aangelopen op weg naar hun werk. Met blindenstok. Hoewel ik weet waarom ik hier ben, komt nu eigenlijk pas echt het besef wat we hier gaan doen. En ook dat wij het slechts voor even gaan ervaren, maar dat deze mensen dag in dag uit doof of blind zijn. Niet dat we ze zielig moeten vinden. Dat maken zowel onze gids in het donker als de gids in de stilte ons duidelijk. Zij focussen zich veel meer op wat ze wel kunnen. Onze blinde gids vertrouwt me zelfs toe dat hij veel liever blind is dan doof. Dat lijkt hem pas echt verschrikkelijk.

Dialogue in the Dark

Wij doen de tour in het donker met gids Andre die ook perfect Engels spreekt. Ik krijg een blindenstok, met een plastic balletje aan het eind zodat ik niet andere mensen in hun hielen prik, en stap in het donker. En het is echt zwart. Ik zie niks (wat natuurlijk ook precies de bedoeling is), en ik raak meteen al mijn oriëntatie en zekerheid kwijt.

Ik blijf dicht bij de muur, zeg regelmatig Patricks naam om ervan overtuigd te zijn dat ‘ie nog in de buurt is en volg alle aanwijzingen van Andre nauwgezet op. Gids Andre pakt regelmatig mijn hand en wijst me op opstapjes en deuren. Ik voel me veilig, maar ook ontzettend afhankelijk. Tel daar de grapjes van Andre bij op en blind zijn wordt opeens een gezellig avontuur.

De tour in het donker neemt ons mee langs een parkje met water, een huiskamer, een stoplicht, de markt en nog meer. We gaan zelfs een stukje varen én bestellen een drankje in het donker. Patrick wil een colaatje, maar krijgt iets anders van de eveneens blinde bardame. Die flesjes zijn gewoon niet van elkaar te onderscheiden op de tast.

Los van het afleggen van het ‘parcours’, ontdek ik ook hele kleine dingetjes waar ik me normaal niet van bewust ben. Het geluid van het grindpad waar ik over loop, hoe ik een aubergine herken aan de vorm en structuur, het geluid van een drukke straat, hoe ik een briefje van 5 en 10 euro van elkaar kan onderscheiden… Ik beleef dat soort dingen opeens heel intensief.

Ik ben trouwens onwijs benieuwd hoe de ruimte er in het licht uitziet. Andre zegt regelmatig dat mensen altijd zo op een kluitje zich door de ruimte bewegen terwijl het er volgens hem heel groot is. Ik twijfel stiekem nog steeds een beetje of dat waar is.

Tip! Het Dialoghaus is onderdeel van mijn dagplanning voor Hamburg. Lees dus ook wat je in 1 dag in Hamburg kunt doen.

Dialogue in Silence

Na het avontuur in het donker, ga ik door naar Dialogue in Silence. We krijgen een koptelefoon op die al het geluid om ons heen volledig afsluit. Gids Tobias neemt ons mee. In eerste instantie vind ik de tour een beetje kinderachtig: we trekken gezichten, bekijken elkaars gezichtsuitdrukkingen en maken met onze handen schaduwvormpjes.

We doen een spel met gebaren en dierenplaatjes en moeten in tweetallen een opstelling van verschillende figuren maken, waarbij ik de afbeelding van hoe het moet worden zie en dat met gebaren moet overbrengen op Patrick zodat die dat nabouwt. We falen big time. En daar valt het kwartje opeens voor mij. Wat nou kinderachtig?!? Het is de realiteit voor Tobias. Het is super frustrerend om niet te kunnen communiceren met iemand. Als je geen gedeelde taal hebt, is het echt handen- en voetenwerk. Je bent beperkt tot een gezichtsuitdrukking en een handgebaar. Dikke kans dat je elkaar niet begrijpt.

Aan de andere kant, uit lichaamstaal kun je natuurlijk wel veel opmaken over hoe iemand zich voelt en eenvoudige dingen regelen gaat ook prima. Daar hoef je geen gebarentaal voor te kennen. Het wordt pas moeilijk als de “gesprekken” ingewikkelder worden, probeer maar eens duidelijk te maken hoe het zit met je hypotheek of dat je even met jezelf in de knoop zit en waar dat door komt.

We mogen ook nog een poosje met Tobias praten via een tolk. Dat vind ik echt heel tof, want er zijn vragen genoeg. We mogen ook echt alles vragen wat we willen. Zo ontdekken we hoe het eigenlijk werkt als je een tolk nodig hebt, wat dingen zijn waar hij tegen aan loopt en dat er niet één universele gebarentaal is. Nooit geweten.

Indrukwekkend bezoek

We praten nog lang na over ons bezoek, met elkaar en ook als we thuis zijn met vrienden. Ben je liever doof of blind, is een vraag waar ik eigenlijk nog steeds niet over wil nadenken, maar waar ik dankzij de tours wel opeens een mening over heb. Ik heb er nu een idee bij van hoe dat zou zijn, en dat het niet het einde van de wereld betekent.

Het Dialoghaus is dus zoveel meer dan een toeristische attractie: het gaat om het leren begrijpen van de wereld van doven, blinden en slechtzienden. Dat zij steeds meer onderdeel worden van onze samenleving. Mijn beeld van wat blinden en doven meemaken is echt veranderd. Nu is het jouw beurt!

DialogHaus Hamburg zelf bezoeken?

Je kunt online reserveren. Je kunt naast de tours in het donker, de stilte en de tijd bijvoorbeeld ook dineren in het donker of een kinderfeestje geven.

Note: ik mocht voor mijn blog kosteloos deelnemen aan Dialogue in the Dark en Dialogue in Silence. Het Dialoghaus heeft geen inspraak gehad in wat ik erover heb geschreven. 

Voor het eerst gepubliceerd: maart 2019. Daarna geüpdatet!