Laatste update: 4 september 2023
Volgens Lonely Planet is Santiago de Cuba een verhitte stad. Qua temperatuur en temperament. Ik lees over vervuiling, mensen die je lastig vallen en dat je óf zo snel mogelijk weg wilt óf voor altijd wilt blijven. Een middenweg zou er niet zijn. Toch krijg ik het voor elkaar die wél te kiezen.
Santiago de Cuba: caribisch en historisch
Santiago de Cuba is het meest Caribische stukje Cuba met invloeden uit Haïti, Jamaica, Barbados en Afrika. Het is ook een historisch stukje Cuba: Fidel Castro deed hier een eerste serieuze greep naar de macht, Don Facundo Bacardí zette hier de eerste rumfabriek neer en zo’n beetje alle Cubaanse muziek van salsa tot son komt hier vandaan.
In 1607 werd Santiago de Cuba van de troon gestoten als hoofdstad door Havana. De stad heeft zich sindsdien langzamer ontwikkeld dan Havana. Het voelt ook iets ruwer. Dat vind ik eigenlijk wel mooi. Het voelt minder toeristisch terwijl er wel ontzettend veel te zien en te doen is. Daar maak ik volop gebruik van, met wisselend enthousiasme. Daarom een overzicht met do’s en dont’s in Santiago de Cuba.
Do: wandelen door het oude centrum
De meeste reisgidsen hebben wel een wandelroute door de stad uitgetekend en die is zeker de moeite waard. Het historisch centrum kent veel mooie gebouwen, pleinen en musea. Kijk ook goed om je heen en spot typisch Cubaanse taferelen als domino spelende mannen op straat. Ga ook even op de Padre Pico trap zitten en zie het Cubaanse leven aan je voorbij trekken.
Don’t: Museo Municipal Emilio Bacardí Moreau
Ik ben misleid door de naam van dit museum. Ik dacht een stukje geschiedenis over het drankje Bacardí en de familie mee te pakken. In plaats daarvan zijn er collecties schilderijen en andere verzamelingen die meneer Bacardí tijdens zijn reizen oppikte. Inclusief een paar ogenschijnlijk willekeurige mummies. Ik ontdek de verhaallijn in het museum niet en vind het daarom ook niet boeiend. Het interessantste vind ik nog een video over Santiago de Cuba waarin orkaan Sandy aan bod kwam en de onderwijshervormingen van Fidel Castro. Wil je toch meer weten over Bacardí dan is dat lastig. In het noorden van Santiago staat de Bacardí rumfabriek, maar tours zijn niet mogelijk. Je kan helaas alleen de bar bezoeken.
Do: Cuartel Moncada
Aan de noordkant van het historische centrum ligt Cuartel Moncada. Het strijdtoneel van de eerste serieuze poging van Fidel Castro om aan de macht te komen. President (of dictator) Fulgencio Batista is via staatsgrepen aan de macht gekomen. Op 26 juli 1953 valt Fidel met 118 man (waarvan twee vrouwen) Cuartel Moncada aan. Hij wil de wapens hebben om zo het land verder te bestormen. Maar het mislukt: ze kunnen niet op tegen de 800 mannen van Batista en het is een slecht georganiseerde poging. Twee van de auto’s verdwalen zelfs op weg naar Cuartel Moncada. Het gevecht duurt slechts tien minuten. Fidel vlucht al snel en wordt enkele dagen later opgepakt. Zijn leven wordt gespaard dankzij de publieke opinie. De mannen van Batista martelen namelijk zo’n 18 strijders. Batista beweert dat ze in de strijd omkwamen. Journalisten bewijzen, met behulp van foto’s en ooggetuigen, dat dit leugens zijn.
Het museum an sich is niet zo boeiend. Er zijn veel foto’s die geënsceneerd zijn door de rebellen om het geweld te demonstreren. Het is de gids die dit bezoek de moeite waard maakt. De uitleg is helder, beeldend en zeer gedetailleerd. Bekijk na het bezoek ook nog even de muur waar je naar buiten komt. Daar zie je nog de kogelgaten. De soldaten van Batista hebben deze met cement gevuld, maar Castro heeft ze later laten herstellen. Het is een vreemde gewaarwording dat nu schoolkinderen hier langs rennen op weg naar hun klaslokaal in hetzelfde gebouw.
Don’t: Casa de la Trova
Het Casa de la Trova is het thuis van Cubaanse traditionele muziek. Hier komen al vijftig jaar grote namen optreden zoals de zanger van de Buena Vista Social Club. Dat belooft veel goeds! Helaas blijk ik echt de verkeerde avond uit te kiezen. Ten eerste vind ik de band niet zo goed. Ten tweede is er net een tourbus Franse oudere toeristen losgelaten die zich tegoed doen aan cocktails.
Al snel is het een groot Westers bejaardenfeestje, inclusief kinderachtige pesterijen tussen mensen die het zichtveld van anderen blokkeren. Afgezien van het personeel is er geen Cubaan te bekennen. Ik weet het vijf nummers vol te houden. Met de entreeprijs komt dat neer op 1 CUC per nummer. Hopelijk was dit gewoon een misser en is het op andere avonden een stuk bruisender.
Do: Castillo de San Pedro de la Roca del Morro
Zo’n tien kilometer buiten de stad ligt Castillo de San Pedro de la Roca del Morro. De bus hierheen zet je op zo’n twintig minuten lopen af. Daar heb ik geen zin in, dus ik regel een taxichauffeur die blijft wachten tijdens het bezoek. Nog beter zelfs: deze man loopt mee het fort in en geeft tekst en uitleg bij deze UNESCO genoteerde bezienswaardigheid. Het fort beschermde Santiago tegen piraten en Spaanse, Amerikaanse en Nederlandse vloten. Als ik echter over het water tuur en zie hoe krap de doorgang is naar de haven, dan lijken pogingen om het fort te veroveren me bij voorbaat al kansloos.
Het fort deed ook een tijd dienst als gevangenis, op de foto vrolijk gedemonstreerd door de taxichauffeur. Nadat het martelen in een vrijwel luchtdichte kamer werden de gevangenen in een put gegooid om weg te spoelen in zee. Niet zo’n gezellige geschiedenis dus, maar wel een mooie plek. Iedere avond bij zonsondergang worden de kanonnen nog afgeschoten.
Het is bloedheet bij het Castillo en daarom neem ik nog even een drankje bij Restaurante El Morro ernaast. Hier verzamelen blijkbaar alle toeristen zich. Het uitzicht is dan ook prachtig én niemand minder dan Paul McCartney heeft hier wel eens gegeten. Jaja, dan bewaar je natuurlijk zijn bord en bestek in een lijstje aan de muur.
Do’s en dont’s: eten en drinken in Santiago de Cuba
Cuba staat niet bekend om de goede keuken. Gelukkig wordt dat steeds beter en kun je hier en daar een leuke plek vinden. Ga bijvoorbeeld lekker ontbijten of lunchen bij Rumba Café. Dat is een mooie zaak met lekkere koffie en goede broodjes. Ook goed aangeschreven staat Roy’s Terrace Inn. Hier kun je slapen, maar ook alleen eten. Roy is een hele leuke kerel die je een welkom gevoel geeft. Helaas valt het eten wat tegen. Gewoon standaard. Niet goed en niet slecht. Ik had misschien iets te hoge verwachtingen.
Nog een tip: bestel nooit, maar dan ook nooit Cubaanse wijn. Bah! In de haven van Santiago de Cuba kun je trouwens prima een drankje doen bij Brisas del Mar of Club Nautico, maar sla het eten over. Het is ontzettend goedkoop en dat proef je.
Santiago de Cuba: love it or hate it?
Op Santiago de Cuba zou ik volgens de reisgids verliefd moeten worden, tenzij ik er gillend weg wil rennen. Beiden zijn niet waar voor mij. Er is veel te doen, maar ik proef de identiteit van de stad niet. Waar ik in veel Cubaanse steden al snel contact heb met de Cubanen, blijft hier alles op afstand. Ik kan mijn vinger er niet op leggen. Ik ga makkelijk op in de menigte en het Cubaanse leven trekt daarom langs me heen zonder dat ik me er voor eventjes onderdeel van voel. Ik ben en voel me hier een vluchtige bezoeker die even een kijkje mocht nemen, maar niet te dichtbij mocht komen.
Meer Cuba inspiratie?
Handige links voor je Cuba trip
- Accommodatie. In Cuba is Homestay je beste optie.
- Activiteiten. Meld je aan voor een gratis wandeltour bij GuruWalk.
- Autohuur. Het makkelijkst regel je een auto bij TUI Cars.
- Bus. Reserveer busritten bij Viazul.
- Geld. Neem sowieso contant geld mee. Moet je toch pinnen: op sommige plekken wordt je Nederlandse bankpas misschien niet geaccepteerd, regel daarom een prepaid creditcard bij Revolut.
- Reisgidsen. Ik houd van papieren reisgidsen om doorheen te bladeren, te koop bij onder andere Bol.com en Amazon.
- Reisuitrusting. Koop je gear bij Bever of Decathlon, of gewoon bij Bol.com.
- Simkaart. Pas op voor onverwachte hoge bel- en internetkosten. Koop een lokale simkaart ter plekke of regel er eentje online via Airalo.
- Visum. Voor Cuba heb je een visum nodig. Cubavisa is een fijne Nederlandse organisatie die je daarbij helpt.
- Vliegtickets. Vergelijk je opties! Check sowieso Momondo en Skyscanner bijvoorbeeld.
- Verzorgde reizen. Liever compleet verzorgd op vakantie? De keuze is reuze: van ANWB vakanties tot Tui of de Vakantie Discounter. Of ga naar Cuba met Shoestring.
Sommige links op deze site zijn affiliate links. Als jij iets via zo’n link koopt, ontvang ik mogelijk een commissie.
